شکار یک ستاره ۸ ساعت پس از تبدیل به ابرنواختر توسط هابل
تاریخ انتشار: ۱۹ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۳۷۹۲۴۷
تصاویر هابل یک ستاره را تنها هشت ساعت پس از تبدیل شدن به یک ابرنواختر نشان میدهد و این مشاهدات تازه کشف شده، نور جدیدی را بر روی برخی از اولین ستارگان جهان میافکند.
به گزارش ایسنا و به نقل از آیای، هنگامی که یک ستاره با سوخت خود میسوزد، در خود فرو میریزد و در یک ابرنواختر فاجعه بار که نور آن را میلیونها سال نوری در سراسر کیهان طنینانداز میکند، منفجر میشود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
مشاهدات بیدرنگ ابرنواخترها تقریباً ناشناخته است. با این حال، گروهی از ستارهشناسان به تازگی تصاویری را کشف کردهاند که مراحل اولیه انفجار یک ستاره را در حین جستجو از طریق دادههای جمعآوریشده توسط تلسکوپ فضایی هابل نشان میدهد.
دانشمندان، این مجموعه چشمگیر را در تصاویر آرشیوی از هابل پیدا و مشخص کردند که آنها در عرض چند ساعت پس از فروپاشی ستاره گرفته شدهاند. آنها یافتههای خود را در مقالهای در مجله Nature منتشر کردهاند.
ونلی چن (Wenlei Chen) پژوهشگر فوق دکتری در دانشگاه مینهسوتا و سرپرست این مطالعه گفت: ما انتظار داشتیم موارد گذرای بیشتری را شناسایی کنیم که توسط جستجوهای گذشته نادیده گرفته شده بودند، اما از یافتن تصاویر متعددی از یک ابرنواختر تازه شگفتزده شدیم. عکسهای فوری از این ابرنواختر به سرعت در حال تکامل کاملا غیرمنتظره بود.
مشاهده یک ابرنواختر در حال رخ دادن
این ابرنواخترِ به سرعت در حال تکامل در خوشه کهکشانی "آبل ۳۷۰" در فاصله تقریباً ۵ میلیون سال نوری از ما قرار دارد و در دسامبر ۲۰۱۰ توسط هابل شناسایی شده است. چن و همکارانش برای مشاهده گذرهای نوری ضعیف در دادههای آرشیوی هابل اقدام کردند، اما با این صحنه مواجه شدند و از یافتن چیزی کاملاً انفجاری شگفتزده شدند.
چن و همکارانشان سه تصویر از همگرایی گرانشی را از این ابرنواختر کشف کردند. همگرایی گرانشی زمانی اتفاق میافتد که یک جرم بزرگ مانند یک خوشه کهکشانی، فضا-زمان را در اطراف خود خم و مانند یک عدسی در مقابل عبور نور عمل کند. این واقعه اغلب اجرامی مانند کهکشانها و ستارگان دورتر را بزرگ میکند. نمونه اخیر از آن را میتوان در اولین تصویر علمی تلسکوپ فضایی جیمز وب از خوشه کهکشانی SMACS ۰۲۳ مشاهده کرد که شامل نمونههای مختلفی از همگرایی گرانشی است.
همگرایی گرانشی هنگامی روی میدهد که نورِ یک چشمه درخشان بسیار دور مانند یک اختروش در مسیر خود تا رصدگر، از کنار جرم پرجرم دیگری مانند یک خوشه کهکشانی بگذرد و مسیر آن خمیده شود. جرم میانی، عدسی گرانشی نامیده میشود. این پدیده یکی از پیشبینیهای نظریه نسبیت عام اینشتین است.
براساس نظریه نسبیت عام، جرم میتواند فضا-زمان را خمیده کند و در نتیجه یک میدان گرانشی بسازد که میتواند نور را منحرف کند. این پدیده را نخستین بار آرتور ادینگتون در سال ۱۹۱۹ در جریان یک خورشیدگرفتگی آزمود که در آن نور ستارهای که از نزدیک خورشید میگذشت کمی خم شد و در نتیجه مکان ظاهری ستاره کمی جابهجا شد.
با همگرایی گرانشی میتوان اطلاعاتی درباره جرم میانی از جمله جرم آن به دست آورد. در تصاویر هابل سه عکس با همگرایی گرانشی، مراحل اولیه ابرنواختر را در مراحل مختلف نشان میدهند. اولین تصویر، ستارهها را تنها شش ساعت پس از انفجار نشان میدهد.
دانشمندان بر اساس محاسبات انتقال به طیف سرخ این ستارگان معتقدند این ابرنواختر تقریباً ۱۱.۵ میلیارد سال سن دارد. گفتنی است که انتقال به سرخ معیاری برای میزان انبساط جهان است.
جیمز وب تعداد بیشتری از ابرنواخترها را کشف خواهد کرد
رصدهای ابرنواختری چن و همکارانش اساساً به آنها اجازه داد تا ستارهای از کیهان اولیه را مطالعه کنند، زیرا آنها قادر به تجزیه و تحلیل ویژگیهای ابرنواختر بودند و اطلاعات زیادی در مورد ستارهای که این رویداد انفجاری کیهانی را ایجاد کرد، بیاموزند.
چن میگوید: در یک جهان با جابهجایی زیاد به طیف سرخ، ستارگان را نمیتوان با هیچ تلسکوپ موجودی تشخیص داد، مگر اینکه بزرگنمایی شدید از همگراییهای گرانشی وجود داشته باشد.
وی افزود: مشاهده مراحل اولیه یک ابرنواختر به ما امکان میدهد تا مولد آن را شناسایی کنیم و آن را اندازهگیری کنیم، زیرا درخشندگی و سرعت سرد شدن در مراحل اولیه یک ابرنواختر هر دو به اندازه قبل از انفجار ستاره مولد بستگی دارد. چنین مشاهداتی دریچهای را به روی ستارهشناسان باز میکند تا ستارگان پرجرم را در کیهان اولیه مطالعه کنند.
دانشمندان با تجزیه و تحلیل روشنایی تصاویر مختلف متوجه شدند که این ابرنواختر به سرعت طی ۸ روز سرد شده است. آنها محاسبه کردند که این ستاره احتمالاً ۵۳۰ برابر خورشید است که با یک ابرغول سرخ مطابقت دارد.
چن توضیح میدهد که کشف ابرنواخترهای دوردست با فروپاشی هسته میتواند به ما کمک کند تا در مورد شکلگیری ستارهها و تکامل کهکشانها در کیهان اولیه بیشتر بیاموزیم.
وی به همراه گروهش برای رصد ابرنواخترهای دورتر با استفاده از تلسکوپ جیمز وب ناسا که در ماه اول عملیات علمی خود توانست انفجار یک ستاره را ثبت کند، برنامهریزی کردهاند.
چن میگوید: تلسکوپ فضایی جیمز وب ابزاری قدرتمند برای جستجوی ابرنواخترهای دوردست و منتقلشده به طیف سرخ خواهد بود، زیرا وضوح زاویهای بهبود یافته و پوشش طول موج گستردهاش در طیفهای نزدیک به فروسرخ و فروسرخ دارد.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: ابرنواختر تلسکوپ فضایی هابل همگرایی گرانشی همگرایی گرانشی یک ابرنواختر خوشه کهکشانی مراحل اولیه یک ستاره مانند یک جیمز وب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۳۷۹۲۴۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
4 افسانۀ غیرواقعی دربارۀ گرگها
افسانههای مربوط به گرگها که برخی از آنها واقعی و بسیاری از آنها ساختگی هستند، هزاران سال است که به داستانهای عامیانه جان بخشیدهاند.
به گزارش فرادید، این داستانها در طول زمان تغییراتی کردهاند، اما بزرگترین سگسان جهان به ناچار اغلب اوقات با جبههگیریهای منفی به تصویر کشیده شده است.
مثلا ایالت وایومینگ آمریکا با اینکه خانه بیش از ۳۵۰ گرگ به عنوان بخشی از اکوسیستم بزرگ یِلوستون است، به عنوان یک ایالت گرگدوست شناختهشده نیست. عکسهای زیادی از شکار و کشتار گرگها در این ایالت بارها در رسانهها منتشر شدهاند به طوری که حتی اعتراضات بینالمللی را نیز برانگیختهاند.
در بسیاری از موارد، اسطورهشناسی ریشهدار گرگها به عنوان شخصیتهای بد میتواند منجر به سوءتفاهمهای گستردهتر شود. جغرافیای ملی (National Geographic) از نسویک (کارشناس حیات وحش) و محققان دیگر خواسته تا برخی از رایجترین افسانههای گرگ را معرفی کنند.
گرگی در پارک ملی یلوستون، کلاغها را میترساند. این پارک زیستگاه حداقل 120 گرگ است. افسانه ۱: گرگها برای تفریح میکشندهیچ محقق گرگی ادعا نمیکند احساسات یک گرگ وحشی را درک میکند، اما این ایده که گرگها محض سرگرمی میکشند، مبتنی بر واقعیت نیست.
به گفته کِن میلز، زیستشناس گرگ: «آنها دوندههای لاغر ماراتن هستند. آنها برای یافتن طعمۀ آسیبپذیر، باید زمینهای زیادی را طی کنند و سپس آن را با دهان خود بگیرند و آن را بکُشند. این کار آسانی نیست.»
علاوه بر این، شکار طعمههای بزرگ مانند گوزن شمالی بسیار خطرناک است. کیرا کَسِدی، محقق پروژه گرگ یلوستون، یکی از طولانیترین و دقیقترین مطالعات گرگ در جهان، میگوید: «یلوستون، جایی که انسانها نمیتوانند گرگها را شکار کنند، جراحات ناشی از شکار حیوانات بزرگ دومین عامل مرگ و میر گوشتخواران است».
کَسِدی میگوید: «درصد کمی (۱۰-۲۰ درصد) از تلاشهای شکار گلههای گرگ موفقیتآمیز است و از آنجا که تضمینی برای یافتن غذا وجود ندارد، اگر طعمه قابلدسترس پیدا کنند، آن را میکشند.»
گرگها بارها و بارها به سراغ لاشه میروند مگر اینکه به واسطه افراد یا دستههای دیگر گرگ ناچار به فرار شوند.
میلز در ۲۳ سال کارش با گرگها در وایومینگ، میشیگان، آنتاریو و نیومکزیکو، تنها با یکی دو مورد برخورد کرده که در آنها، گرگها بیش از توان خوردنشان، حیوانات را کشته باشند، از جمله ماجرای کشتن ۱۹ گوزن توسط یک گله گرگ در وایومینگ.
گرگها بقایای یک گاومیش را میخورند. رونان دونوان عکاس برای گرفتن این تصویر، یک دوربین را داخل لاشه قرار داده است. گله گرها به مدت یک ماه جسته و گریخته به سراغ این لاشه آمدند.
افسانه ۲: گرگها ناجیان اکوسیستم هستنداز زمانی که دانشمندان در دهه ۱۹۹۰ گرگها را مجدداً به پارک ملی یلوستون بازگرداندند، مفهوم آبشار غذایی به قوت خود باقی مانده است. ایده اصلی این مفهوم این است که وقتی گرگها دیگر در یک محوطه زندگی نکنند، جانوران سمدار مانند گوزن شمالی، آهو و موس فراوان میشوند و به مراتع، دامنه کوهها و مناطق تالابی آسیب میرسانند. با این حال تحقیقات اخیر نشان میدهد داستان به این سادگی نیست.
بر اساس تحقیقات منتشرشده در اوایل سال جاری، اکوسیستمهایی مانند یلوستون پس از حذف گرگها (و خرسهای گریزلی) چنان تغییر کردهاند که حداقل در برخی مکانها نمیشود با بازگرداندن این شکارچیان، محیط را به حالت قبل بازگرداند.
این کار، بر اساس ۲۰ سال تحقیق در یلوستون، نشان داد چشمانداز در وضعیت پایدار تناوبی است و به حالت قبلی خود بازنگشته است.
کَسِدی میگوید: «گرگها جزء مهمی از یک اکوسیستم سالم هستند، اما حضور آنها تنها عامل حیاتی در سلامت، ثبات یا انعطافپذیری یک منطقه نیست.»
افسانه ۳: گرگها به مردم حمله میکننددر فیلمهای کودکانهای مانند یخزده (۲۰۱۳) و دیو و دلبر، گرگها برای مردم خطرناک هستند، اما در واقعیت، حمله گرگ به انسان بسیار نادر است. در قرن گذشته، فقط دو نفر در آمریکای شمالی در برخورد با گرگها جان خود را از دست دادهاند. در حالی که، رعد و برق سالانه حدود ۲۸ آمریکایی را میکشد.
گرگهای خاکستری در بخش شمالی کره زمین، از ایالات متحده و کانادا گرفته تا اروپا و آسیا زندگی میکنند و حمله به انسان در این محیطها نادر است.
کَسِدی میگوید: «تجربه من این است که آنها از مردم بسیار میترسند یا اینکه به قدری محتاط شدهاند که بیشتر مردم حتی یک گرگ هم نمیبینند.»
افسانه ۴: اگر به گرگها فرصت داده شود، گلههای وحشی را لت و پار میکنندگرگهای خاکستری آمریکای شمالی و طعمههای آنها، عمدتاً جانوران سمدار بزرگی مانند آهو، گوزن شمالی، موس و گاومیش کوهاندار امریکایی، دهها هزار سال است که با هم تکامل یافتهاند. همانطور که گرگها در شکار بهتر شدند، گوزنها نیز در دفاع و فرار بهتر شدند.
کسدی میگوید: «این تکامل بهم پیوسته و شگفتانگیز، دلیل بزرگ، سریع و باهوش شدن گونههای طعمه مانند گوزن شمالی است. احتمال کشته شدن هر تک گوزنی که این ویژگیها را نداشته باشد، بیشتر میشود و بنابراین احتمال انتقال ژنهایش کمتر میشود.»
این سگسانان با نام مستعار «گرگهای دریایی» در سواحل ناهموار بریتیش کلمبیا زندگی میکنند و از ماهیها و دیگر جانداران دریایی تغذیه میکنند.
همین موضوع در مورد گرگهای خاکستری هم صدق میکند، چرا که هر دو گونه در یک مسابقه تسلیحاتی تکاملی با هم رقابت میکنند که در آن، یک موجود نسبت به دیگری برتری مییابد.
در مناطقی که گونههای طعمه به دلیل بیماری یا رشد جمعیتهای انسانی کاهش مییابند، گرگها تولههای کمتری پرورش میدهند، تولههای بیشتری را از دست میدهند یا گسترش مییابند و به دنبال منابع غذایی جدید میگردند.
نسویک میگوید فرقی نمیکند مردم درباره گرگها چه فکری میکنند، آنها صرفاً گونهای در طبیعت هستند که مانند ما میخواهند شکمشان را سیر کنند.
کانال عصر ایران در تلگرام